Thứ Bảy, 10 tháng 12, 2016

Tìm hiểu câu chuyện: Máy móc “Made in Vietnam”: Áo gấm đi đêm

Nếu đầu tư trí tuệ cho một thiết kế mà đạt độ chính xác và tin cậy cao, coi như đã thành công 90%, phần còn lại phụ thuộc vào việc sử dụng công nghệ, tay nghề gia công và lắp ráp của công nhân. Ông Đầy cho biết, nhu cầu đặt hàng từ các thị trường nước ngoài rất lớn, nhưng một DN như IDT rất khó phát triển hơn.
Nhập máy “Tàu”
Dây chuyền bóc vỏ lụa hạt điều do Công ty Sơn Việt lắp ráp
Tổng cục Hải quan vừa đưa ra thống kê có lẽ sẽ làm cho Bộ Khoa học và Công nghệ phải... đỏ mặt. Kim ngạch nhập khẩu máy móc, thiết bị phụ tùng bảy tháng đầu năm 2010 tăng lên gần 7,4 tỷ USD, tăng 16,7% so với cùng kỳ năm 2009.
Thế nhưng, khi đem số liệu này hỏi một cán bộ của Bộ Khoa học và Công nghệ, câu trả lời nhận được là: kinh tế phục hồi, sản xuất tăng, vậy thì nhu cầu đầu tư cho máy móc cũng phải tăng.
Hơn nữa, đa phần máy móc thuộc loại máy công nghiệp nặng có xuất xứ từ các quốc gia phát triển thì trong nước chưa có khả năng sản xuất, nên giá bán cũng rất cao.
Đó là phát biểu của cấp quản lý chuyên môn, nhưng thống kê mới nhất của Thương vụ Việt Nam tại Trung Quốc cho một sự thật không phải vậy. Chỉ trong bảy tháng đầu năm, trong số 8,08 tỷ USD kim ngạch Trung Quốc xuất siêu sang Việt Nam, hàng cơ điện, máy móc thiết bị lên tới 3,57 tỷ USD.
Ông Nguyễn Hoàng Thắng, Giám đốc Công ty MBV tại Đồng Nai cho rằng, lượng kim ngạch 3,57 tỷ USD nhập khẩu máy móc Trung Quốc cho thấy chiều đi xuống rất đáng báo động của các DN sản xuất Việt Nam. Bởi theo một khảo sát sơ bộ, đa phần các DN sử dụng máy móc Trung Quốc đều thừa nhận, máy Trung Quốc có tuổi thọ không cao, gây ô nhiễm môi trường, hao tổn điện...
Tuy nhiên, theo phân tích của ông Thắng, giá bán máy móc của Trung Quốc so với máy móc từ Nhật Bản, Đức, Ý... chỉ bằng một nửa, thậm chí có nhiều loại máy giá chỉ bằng 1/3.
Ngoài ra, các nhà phân phối máy Trung Quốc sẵn sàng cho khách hàng chậm trả tiền mà không tính lãi, thậm chí, nếu một DN mà giới thiệu bán được máy cho DN khác, ngoài chuyện hưởng hoa hồng, sẽ còn được cho trả chậm theo thời gian tính bằng... năm.
Như vậy, với tình hình lãi suất ngân hàng cho vay cao như hiện nay, đặc biệt là với những DN nhỏ cần đầu tư thêm máy móc, thì các nhà cung cấp máy Trung Quốc trở thành... cứu tinh.
Xuất máy nội
Câu chuyện của Công ty Chế tạo máy IDT phần nào nói lên những nghịch lý mà những công ty chế tạo máy Việt Nam gặp phải. Cuối những năm 1990, đầu 2000, máy cán tôn của Đài Loan hầu như chiếm lĩnh thị trường. Thành lập năm 2002, IDT bắt đầu cạnh tranh với phía Đài Loan.
Chỉ gần ba năm sau, máy cán tôn của IDT với tính năng vượt trội, giá cả chỉ bằng một nửa, đã đánh bạt được máy Đài Loan. Uy tín đã giúp IDT không những có được thị trường trong nước, mà còn đẩy mạnh xuất khẩu đi một số thị trường.
Trong khi đó, tại thị trường nội địa, trong số những khách hàng là các DN lớn, có một số DN đặt hàng IDT chế tạo, nhưng khi đem sử dụng đã lột nhãn của IDT để gắn vào nhãn hiệu nước ngoài với mục đích... làm sang.
Chuyện của IDT cho thấy, sự nhận thức về giá trị của sản phẩm máy được chế tạo tại Việt Nam ít nhiều thiếu đúng đắn. Có lẽ vì vậy, hiện xuất khẩu chiếm tới 70 - 90% doanh thu của IDT.
Ông Nguyễn Đình Đầy, Giám đốc Công ty IDT, cho rằng, không như sản xuất kinh doanh, sản phẩm chế tạo máy đòi hỏi rất cao tính sáng tạo và sự linh hoạt. Mỗi đơn đặt hàng là một sáng tạo mới, một chuỗi những thiết kế mới.
Nếu đầu tư trí tuệ cho một thiết kế mà đạt độ chính xác và tin cậy cao, coi như đã thành công 90%, phần còn lại phụ thuộc vào việc sử dụng công nghệ, tay nghề gia công và lắp ráp của công nhân. Ông Đầy cho biết, nhu cầu đặt hàng từ các thị trường nước ngoài rất lớn, nhưng một DN như IDT rất khó phát triển hơn.
Trước đây, có thời gian đơn đặt hàng từ Úc tăng cao, công ty ông cũng cố gắng làm. Nhưng rồi ông nhận thấy, nếu cứ tiếp tục làm theo kiểu trải rộng như vậy, trước sau cũng sinh ra làm ẩu. Cuối cùng ông quyết định dừng làm cho thị trường này.
Máy chuyên ngành: sống sót
Trong năm 2010, có hai sản phẩm được chế tạo thành công gây tiếng vang lớn. Đầu tiên là sản phẩm máy công cụ điều khiển số thứ tư do Công ty TNHH Cơ điện tử Bách Khoa (BKMech) chế tạo và là chủng loại máy đầu tiên Việt Nam sản xuất được.
Đây là loại máy công cụ điều khiển số hiện đại, độ chính xác của máy có thể đáp ứng được yêu cầu của một số sản phẩm phức tạp như khuôn vỏ điện thoại di động, khuôn ép phun các loại IC, chế tác đồ trang sức vàng, bạc...
Dự kiến, giá của sản phẩm sẽ vào khoảng 50.000 - 80.000USD, bằng khoảng 50% so với giá nhập khẩu từ Đài Loan. Trong số hơn 100 công ty sản xuất máy của Đài Loan cũng chỉ có gần 10% các công ty có đủ năng lực chế tạo chủng loại máy này.
Sản phẩm chế tạo thành công thứ hai là máy biến áp 500KV-3x 150MVA không những đầu tiên được chế tạo tại Việt Nam, mà còn trở thành quốc gia Đông Nam Á đầu tiên chế tạo được máy biến áp 500KV.
Theo thống kê, máy móc, thiết bị, dụng cụ, phụ tùng luôn dẫn đầu về kim ngạch trong danh mục các nhóm mặt hàng nhập khẩu chủ yếu, tám tháng đầu năm nay là 8,6 tỷ USD, trong tổng số 52,9 tỷ USD nhập khẩu (tỷ lệ trên 16%), đóng góp lớn vào nhập siêu. Giải pháp được cho là quan trọng nhất hiện nay là phát triển ngành công nghiệp phụ trợ. Nhà nước chưa có chính sách gì rõ ràng trong việc phát triển công nghiệp hỗ trợ trong nước, mặc dù mỗi năm lượng thiết bị, phụ tùng nhỏ cho máy móc nhập vào Việt Nam rất nhiều.
Cuộc chiến đầu tiên là máy bóc vỏ lụa hạt điều. Kỹ sư Phạm Như Thanh, Giám đốc Công ty Chế tạo thiết bị công nghiệp Sơn Việt cho biết, nếu máy của Ý giá bán khoảng 700 triệu đồng/máy, thì giá máy sản xuất trong nước chỉ khoảng 400 triệu đồng/máy, chưa kể tính năng còn cao hơn cả máy Ý.
Nếu máy Việt Nam bóc tách một lần trắng được khoảng 65%, thì máy của Ý phải bóc tới hai lần, tỷ lệ hạt bị vỡ lại cao. Do đó, hiện 95 - 98% DN ngành điều sử dụng máy trong nước.
Cuộc chiến thứ hai đang âm thầm diễn ra hiện nay là máy cắt hạt điều tự động, thay cho máy cắt thủ công hiện nay.
Đã có một số DN trong nước đã bắt tay vào chế tạo, thậm chí hai công ty trong nước là Vĩnh Thạnh (Bình Định) và Viscon (Đà Nẵng) đã bước đầu thành công.
Nhưng theo ông Thanh, các DN điều đắn đo chưa quyết định mua máy cắt tự động là do vấn đề tỷ lệ hạt bị vỡ. Thông thường, hạt điều cắt thủ công chỉ vỡ 6%, thì máy tự động vỡ khoảng khoảng 20%.
Chính vì vậy, Công ty Tín Dịu vừa qua có nhập máy cắt tự động của Srilanka về bán nhưng cũng không tiêu thụ được nhiều vì tỷ lệ hạt vỡ tới 40%. Tại Việt Nam, vừa qua cũng chỉ có Công ty Nam Long nhập khẩu dây chuyền 10 máy cắt tự động của Ý. Nhưng giá mua cũng tới gần 20 tỷ đồng.
Tuy nhiên, đã sản xuất thành công máy cắt tự động và sẽ đưa vào hoạt động trong tháng Mười này, ông Thanh, Công ty Sơn Việt cho rằng, với năng xuất cắt gấp 3 lần cắt thủ công, DN sẽ chọn sản phẩm tự động.
Ông Sơn cho biết, thị trường nước ngoài sẽ là thị trường màu mỡ cho sản phẩm máy cắt hạt điều tự động của Việt Nam. Nhưng trước tiên, Sơn Việt sẽ nhận cắt gia công thử cho một công ty trong một thời gian để tìm ra lỗi, sau đó mới giới thiệu rộng rãi. 
 

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét