Ông Lâm nhấn mạnh đến việc DN Việt Nam cần phải nhìn thấy một mô hình riêng biệt của Myanmar so với các mô hình kinh tế khác để có đối sách làm ăn. Trên thế giới có ba mô hình. Mô hình thứ nhất là hình chóp: người giàu ít, người trung lưu và người nghèo nhiều. Mô hình thứ hai như quả bầu: người giàu và nghèo ít, người trung lưu nhiều. Mô hình thứ ba giống như trống đồng, hoặc tương tự như hình dạng của chiếc đồng hồ cát: người giàu và nghèo nhiều, người trung lưu ít. Đây chính là mô hình của Myanmar.
Mô hình "trống đồng"
Ông Hoàng Thịnh Lâm, giữ vị trí Tham tán thương mại Việt Nam tại Myanmar đã hơn ba năm nay. Hầu như mọi tổ chức, chính quyền có liên quan đến hoạt động kinh tế ông đều đã quen thuộc. Từ đầu năm đến nay, ông đã tiếp và hỗ trợ hơn 1.000 doanh nghiệp (DN) Việt Nam sang Myanmar tìm cơ hội.
 |
| Làm việc trực tiếp với DN Myanmar |
Theo ông, một điểm yếu của DN Việt Nam qua đây chủ yếu là DN nhỏ và vừa, vẫn mang tính tự phát, chứ chưa có một chiến lược bài bản cho kinh doanh và đầu tư. Theo ông, làm ăn tại Myanmar thường nên tiến hành theo ba bước. Thứ nhất là kết hợp làm thương mại với du lịch, tức là doanh nhân Việt Nam nên đến gặp gỡ đối tác rồi đi du lịch tìm hiểu về lối sống, văn hóa của Myanmar.
Khi đã có mối quan hệ, nên mời đối tác sang Việt Nam chơi. Bước hai là mở văn phòng giao dịch nhằm tạo niềm tin cho đối tác. Rắc rối chỉ ở chỗ thủ tục hơi lâu, nhưng bù lại giá thuê văn phòng ở đây khá rẻ. Một biệt thự diện tích 300 - 400m2 nằm ngay trung tâm thành phố Yangon giá thuê chỉ khoảng 1.000USD/tháng. Bước ba mới chính thức đầu tư.
Ông Lâm nhấn mạnh đến việc DN Việt Nam cần phải nhìn thấy một mô hình riêng biệt của Myanmar so với các mô hình kinh tế khác để có đối sách làm ăn. Trên thế giới có ba mô hình. Mô hình thứ nhất là hình chóp: người giàu ít, người trung lưu và người nghèo nhiều. Mô hình thứ hai như quả bầu: người giàu và nghèo ít, người trung lưu nhiều. Mô hình thứ ba giống như trống đồng, hoặc tương tự như hình dạng của chiếc đồng hồ cát: người giàu và nghèo nhiều, người trung lưu ít. Đây chính là mô hình của Myanmar.
Vì vậy, DN Việt Nam khi tiếp cận thị trường đừng tập trung đánh hàng vào giới trung lưu, nên tiếp cận giới người giàu và nghèo trước. Chẳng thế mà vừa qua một công ty thành viên của Tập đoàn Sông Đà đem những bộ bàn ghế có giá 10.000USD/bộ sang tham gia hội chợ ở Myanmar đều đã bán hết sạch.
Hay như nhiều gia đình giàu có nơi đây rất chuộng sản phẩm năng lượng Mặt trời vì tình trạng mất điện thường xuyên. Còn riêng với người thu nhập thấp, Công ty Lâm Như ở TP.HCM làm hàng dệt may đem quần áo sang bán theo kiểu cân thành kilogram bán rất chạy...
Một nỗi lo mà hầu như DN nào làm ăn với Myanmar cũng lo ngại là phương thức thanh toán. Do quy mô xuất nhập khẩu của Myanmar còn nhỏ nên các ngân hàng thương mại và DN Myanmar rất thiếu ngoại tệ mạnh.
Các DN kinh doanh xuất nhập khẩu hàng hóa của Myanmar chỉ có thể nhập khẩu hàng bằng số tiền mà họ thu được khi tham gia xuất khẩu hàng hóa, họ không thể mua ngoại tệ mạnh ở các ngân hàng thương mại của Myanmar mà phải ra mua ở thị trường chợ đen.
Ông Lâm giải thích: “Một DN Myanmar muốn nhập khẩu 1 triệu USD hàng của Việt Nam thì trong tài khoản xuất khẩu của DN Myanmar cũng phải có 1 triệu USD. Vì vậy, DN Myanmar thường phải gắn xuất khẩu với nhập khẩu, mà phương thức đang được tính đến hiện nay là hàng đổi hàng.
Nhưng cái khó là thường thì nhập khẩu và xuất khẩu không trùng nhau. Ví dụ: một DN xuất khẩu quạt không biết xử lý ra sao nếu được trả bằng gỗ hay nông sản”.
Về thanh toán, ông Uni, Phó chủ tịch Tập đoàn Shwe Taung Development, gợi ý là nên chuyển thanh toán từ USD sang euro, vì nếu thanh toán bằng euro phía ngân hàng Myanmar sẽ mở LC cho bằng cách ngân hàng sẽ hoán đổi thành đồng euro, DN phải ký quỹ 100% tài khoản.
Còn về chuyện hàng đổi hàng, ông Nguyễn Thanh Minh cho rằng, CLB DNSG sẽ hỗ trợ kết nối các DN Việt Nam với nhau. Ví dụ, một DN sản xuất thiết bị điện được đối tác trả bằng gỗ, CLB sẽ giới thiệu một DN chế biến gỗ khác đứng ra tiêu thụ giúp lô hàng trả bằng gỗ kia.
Nhưng về lâu về dài, thanh toán thuận tiện nhất vẫn là qua ngân hàng Việt Nam tại Myanmar. Hiện Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam - BIDV đã thành lập văn phòng đại diện và đang chờ Chính phủ Myanmar thay đổi chính sách, cho phép thành lập ngân hàng nước ngoài tại đây.
Không phải tất cả đều là vàng
Nếu cuộc đua về cạnh tranh thương mại giữa các nước tại thị trường Myanmar đang khá sôi động, đứng đầu là Thái Lan, Trung Quốc, Singapore (Việt Nam đứng thứ 10), thì chiến lược đầu tư lại tỏ ra chậm rãi nhưng rất chắc chắn.
 |
| Văn phòng đại diện ngân hàng BIDV của VN tại Myanmar |
Hiện có 36 quốc gia đã đầu tư vào Myanmar với nguồn vốn khoảng 15,6 tỷ USD, trong đó riêng các dự án khai thác dầu và khí đốt đã là 13 tỷ USD, còn lại là khai thác khoáng sản.
Trung Quốc dẫn đầu với nguồn vốn đầu tư 10 tỷ USD nhờ lợi thế cận biên giới và cũng là quốc gia cung cấp vốn ODA lớn nhất cho Myanmar. Do đó, không có gì ngạc nhiên khi Trung Quốc nhận được nhiều dự án đầu tư lớn, xuất khẩu nhiều máy móc công nghiệp nặng...
Các dự án mà Trung Quốc đang nắm ưu thế là điện, khai thác dầu và khí đốt. Nhà đầu tư thứ hai không được nhắc đến trên bảng xếp hạng do vướng chính sách cấm vận của Mỹ với Myanmar là Anh.
Đại sứ Việt Nam tại Myanmar, ông Chu Công Phùng cho rằng, lâu nay thị trường Myanmar gần như bị bỏ quên do xảy ra hai cuộc đảo chính và chính quyền quân sự lên nắm quyền. Nhưng hiện tại rất nhiều nước quan tâm đến Myanmar, kể cả các nhà đầu tư Mỹ mặc dù chính Mỹ đang áp dụng chính sách cấm vận đối với Myanmar.
Nhưng theo ông Phùng, tình hình này hoàn toàn có thể được cải thiện và thay đổi khi lần đầu tiên sau 20 năm, Myanmar sẽ tiến hành bầu cử vào tháng 11/2010 theo chế độ lưỡng viện. Sau bầu cử có nhiều khả năng Mỹ sẽ dỡ bỏ cấm vận.
Tổng vốn đầu tư đăng ký của Việt Nam vào Myanmar tính đến tháng 6/2010 là 500 triệu USD. Còn theo BIDV, thỏa thuận đầu tư của hai bên hiện đã lên tới 2 tỷ USD.
Nhưng ông Phùng cũng lưu ý, DN Việt Nam cần phải xem xét kỹ trước khi tiến hành đầu tư. Ví dụ: Trước tình hình thiếu điện trầm trọng của Myanmar, nhiều DN Việt Nam đã tỏ ý muốn đầu tư dự án điện tại đây.
Nhưng trên thực tế, mặc dù công suất điện của toàn Myanmar hiện chỉ 2.500MW, còn rất thiếu nhưng những dự án đầu tư điện đang được triển khai đến năm 2017 sẽ là cho ra tổng cộng suất là 29.000MW, tức là còn cao hơn công suất điện của Việt Nam hiện nay.
Do vậy, nếu tiếp tục đầu tư, chắc chắn sẽ dẫn đến dư thừa nguồn cung. Nhưng ngược lại, hệ thống truyền dẫn điện và các thiết bị điện ở Myanmar hiện đã quá cũ, đòi hỏi đầu tư mới và sử dụng rất cao.
Hoặc như trường hợp của Công ty Xi măng Hà Tiên, sau khi khảo sát thấy mỗi năm Myanmar cần tới 6 triệu tấn xi măng, trong khi tự sản xuất chỉ được 1,5 triệu tấn, nên Hà Tiên rất muốn xuất khẩu xi măng qua đây. Nhưng khi thực sự ngồi tính toán lại, mới thấy rằng không thể cạnh tranh được về giá với xi măng Trung Quốc vốn có sản lượng cao, khoảng cách vận chuyển gần hơn...
Xúc tiến thương mại và đầu tư không chỉ có phía Việt Nam chủ động. Ông Uni, Tập đoàn Shwe Taung Development cho biết, Hội DN người Hoa tại Myanmar cũng đã đến Việt Nam để khảo sát cơ hội hợp tác, nhằm xem xét thực lực của các đối tác Việt.
Ông Lại Minh Duy, Tổng giám đốc TST cũng cho biết, trong chuyến đi lần này, đã có hai công ty du lịch của Myanmar muốn hợp tác để đưa khách Myanmar, chủ yếu là các doanh nhân muốn hợp tác làm ăn sang Việt Nam. Không chỉ lập tuyến du lịch Myanmar - Việt Nam, ông Duy sẽ nghiên cứu để mở thêm tuyến Myanmar - Sài Gòn - Phnom Pênh, Đà Nẵng - Lào.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét