Tại đại hội cổ đông thường niên, ông Hồ Huy, Chủ tịch HĐQT Công ty Mai Linh, cũng đã phải thừa nhận sai lầm và công bố sẽ thu gọn các hoạt động đầu tư, bỏ bớt những hạng mục đầu tư, những công ty con làm ăn kém hiệu quả, những dự án bất động sản không phục vụ sản xuất kinh doanh sẽ được bán ra để thu hồi vốn, trả nợ và đầu tư vào ngành nghề khác.
Các cơ hội đầu tư “nóng” như chứng khoán, bất động sản... đã hút nhiều DN đầu tư vào những lĩnh vực hoàn toàn mới. Điểm yếu về kinh nghiệm, kỹ năng quản trị, cũng như những nghiên cứu chuyên sâu về thị trường đã khiến nhiều DN nửa đường gãy gánh buộc phải quay trở về lĩnh vực kinh doanh lõi.
Chạy theo những cơ hội nóng
Khi bất động sản ở vào thời kỳ nóng và được coi là “cơ hội đẻ trứng vàng” cho các nhà đầu tư thì xu hướng đầu tư đa ngành cũng bắt đầu rộ lên.
 |
| Sản phẩm của Công ty Vinamit tại siêu thị |
Sau bất động sản, hàng loạt các lĩnh vực được đánh giá cơ hội không kém cũng được quan tâm như đầu tư vào trung tâm thương mại, khu nghỉ dưỡng khách sạn, công ty chứng khoán, công ty tài chính, đầu tư sản xuất một số mặt hàng có nhu cầu cao... Cùng với những cơ hội nở rộ là hàng loạt các công ty nối đuôi nhau mở rộng kinh doanh đa ngành.
Chẳng hạn, Dệt Thành Công, ngay sau khi tiến hành cổ phần hóa, đã định hướng phát triển theo hướng trở thành tập đoàn kinh tế đa ngành nghề, nhắm vào một số ngành nghề mới như tài chính, bất động sản, khai thác mỏ, kho ngoại quan, khu công nghiệp, thương mại tổng hợp, resort và chứng khoán...
Công ty Mai Linh cũng không kém cạnh khi có hơn 100 đơn vị thành viên, kinh doanh 8 lĩnh vực gồm: vận tải, du lịch, đào tạo, tài chính, xây dựng, thương mại, năng lượng, vệ sĩ bảo vệ, tư vấn và quản lý xây dựng trạm dừng nghỉ.
Hoặc Tập đoàn FPT cũng vươn ra nhiều lĩnh vực đầu tư như: chứng khoán, ngân hàng, giáo dục, quỹ, bất động sản. Công ty Kinh Đô cũng tham gia vào lĩnh vực bất động sản, giáo dục, mua bán sáp nhập với một số DN...
Việc đa dạng hóa đầu tư của các tập đoàn và DN xuất phát từ nhu cầu phát triển kinh doanh, từ sự xuất hiện cung - cầu mới, gia tăng áp lực cạnh tranh. Đa dạng hóa cũng góp phần phát triển thị trường, tạo đà phát triển tiếp theo cho DN. Về phía DN cũng cho rằng, đầu tư đa ngành không chỉ là chiến lược phân tán rủi ro, giúp DN tăng nhanh doanh thu.
Chẳng hạn, trong chiến lược trở thành một tập đoàn đa ngành nghề, hệ thống Kinh Đô mở rộng lĩnh vực hoạt động sang đầu tư, kinh doanh bất động sản, đầu tư tài chính - chứng khoán. Tháng 12/2005, Công ty Kinh Đô chính thức niêm yết cổ phiếu trên thị trường chứng khoán và sau hơn một năm, giá cổ phiếu KDC của công ty đã tăng gấp bốn lần...
Hái trái ngọt hay lượm trái xanh?
Tuy nhiên, nhiều DN, tập đoàn đua nhau mở rộng kinh doanh theo hướng đa ngành, triển khai quá nhiều dự án trong cùng thời kỳ, không phù hợp với năng lực quản lý và khả năng tài chính, nhất là các dự án thường triển khai sơ sài, đã khiến nhiều DN “cụt vốn” trong những đầu tư mới.
Công ty Vinamit sau khi đầu tư vào lĩnh vực cà phê hòa tan cũng phải rút lui vì nhận ra đầu tư vào lĩnh vực không chuyên sẽ rất khó tìm vị thế trên thị trường và yếu thế cạnh tranh. Công ty CP Thanh Bình, chăn nuôi gia súc, cũng gặp thất bại khi đầu tư sang lĩnh vực cà phê và đồ gỗ.
Ông Phạm Đức Bình, Tổng giám đốc Công ty Thanh Bình, thừa nhận: “Nhiều DN bị ảo vọng của thị trường chứng khoán, bất động sản... cám dỗ, vì tưởng sẽ giàu lên nhanh chóng, nhưng thực ra, nếu không đúng ngành nghề, thiếu hiểu biết thì rất khó thành công nếu không nói là thất bại.
Nếu chỉ theo đuổi một ngành thuộc thế mạnh thì sẽ mạnh hơn rất nhiều và có thể đứng ở vị trí cao nhất. Còn vươn ra nhiều ngành nghề thì có thể sinh thêm chút lợi nhuận nhưng có lĩnh vực nào dẫn đầu được”.
Năm 2008, Tập đoàn Mai Linh cũng đã thua lỗ gần 118 tỷ đồng vì việc đầu tư dàn trải vào các ngành nghề, dự án mới chưa đạt kết quả tốt, trong đó có ngành bất động sản do thị trường này bị đóng băng.
Tại đại hội cổ đông thường niên, ông Hồ Huy, Chủ tịch HĐQT Công ty Mai Linh, cũng đã phải thừa nhận sai lầm và công bố sẽ thu gọn các hoạt động đầu tư, bỏ bớt những hạng mục đầu tư, những công ty con làm ăn kém hiệu quả, những dự án bất động sản không phục vụ sản xuất kinh doanh sẽ được bán ra để thu hồi vốn, trả nợ và đầu tư vào ngành nghề khác.
FPT dù đầu tư vào nhiều lĩnh vực nóng như: quỹ, ngân hàng, bất động sản và cho rằng đầu tư cũng không nhiều, nhưng xét về mặt hiệu quả, ông Phan Đức Trung, Phó tổng giám đốc phụ trách tài chính, trả lời phỏng vấn báo chí cũng thừa nhận: “Những mảng này hiện tại đóng góp lợi nhuận rất ít”.
Quay về giá trị lõi
Khi chiến lược đầu tư đa ngành không hiệu quả, có dấu hiệu mất cân đối về tài chính, các DN thường chủ động cơ cấu lại, chuyển nhượng bớt dự án, thu hẹp quy mô, đánh giá lại hiệu quả đầu tư các dự án và kiên quyết cắt bỏ những dự án không hiệu quả để thu hồi vốn, dù là thua lỗ, để tập trung vốn vào lĩnh vực kinh doanh cốt lõi.
Và một trong những giải pháp “cứu nguy” phổ biến là sát nhập hoặc hợp tác chuyển nhượng dự án.
| “Lãnh đạo nhiều DN thường nghĩ rằng tham gia nhiều ngành hàng thì việc tăng quy mô sẽ nhanh hơn, hoành tráng hơn. Bên cạnh đó, họ cũng tham vọng rằng, giá trị cổ phiếu sẽ tăng lên gấp nhiều lần nếu có nhiều công ty” - Chuyên gia tư vấn Quách Tuấn Khanh. |
Với cách làm này, xem ra hình ảnh thương hiệu của các DN này ít bị ảnh hưởng. Đơn cử trường hợp Vinamilk.
Công ty này đầu tư 20 triệu USD để đầu tư xây dựng nhà máy cà phê và mạnh dạn bỏ ra 2 triệu USD để sử dụng logo, thương hiệu và hình ảnh các cầu thủ của Arsenal quảng cáo cho cà phê hòa tan Moment.
Tuy nhiên, do thiếu kinh nghiệm chuyên ngành, cũng như chưa hiểu kỹ gu thị trường nên dù đầu tư bài bản, có chiến lược quảng cáo mạnh tay, Vinamilk vẫn thất bại với thị trường cà phê.
Vì vậy, mới đây, Vinamilk đã chuyển nhượng Nhà máy cà phê Sài Gòn cho Trung Nguyên với tuyên bố là “hợp tác chuyển nhượng”.
Bà Ngô Thị Thu Trang, Giám đốc điều hành Vinamilk, cho biết: “Vinamilk hợp tác chuyển nhượng Nhà máy cà phê Sài Gòn cho Trung Nguyên để công ty tập trung phát huy thế mạnh ngành công nghiệp sản xuất sữa”.
Trước đó, vào tháng 3/2009, Vinamilk cũng từ bỏ liên doanh sản xuất bia cùng SabMiller (Đức) dù mới hợp tác được hơn bốn năm. Bán nhà máy hoặc rút khỏi các liên doanh thua lỗ là quyết định khôn ngoan vì khi không thu được kết quả tốt, càng kéo dài thời gian càng lỗ nặng.
Tương tự, từng đầu tư vào bốn khách sạn, resort lớn tại khu vực miền Trung và Tây Nguyên, nhưng trong chương trình tái cấu trúc, Tập đoàn Hoàng Anh Gia Lai (HAGL) công bố chỉ tập trung vào năm lĩnh vực chính là cao su, khoáng sản, bất động sản, thủy điện và sản xuất gỗ - đá.
Trong khi đó, kinh doanh khách sạn du lịch sẽ không được tính đến trong các kế hoạch phát triển của HAGL vì hiệu quả doanh thu rất thấp. Tập đoàn này cũng đã chuyển nhượng resort Quy Nhơn cho một tập đoàn khác và cũng đang tìm đối tác để tiếp tục chuyển nhượng các resort, khách sạn tại Đà Nẵng, Pleiku.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét