Giới thiệu với bạn việc "Giữ thang" hàng bình ổn giá

Ông Huỳnh Công Thành, Giám đốc Công ty Lương thực TP.HCM (Focosa) cho biết, cách đây một tuần, nhiều khách hàng đặt mua cả trăm ký đường, cả trăm lít dầu ăn nhưng Công ty đành từ chối. Do nhu cầu mua hàng tăng mạnh nên Công ty đã phải quy định: mỗi người chỉ được mua 3kg đường và 3 lít dầu.

Hàng bình ổn giá: Nguồn cung vẫn dồi dào

“Cháy chợ” hàng bình ổn giá?

Liên tiếp trong hai tuần qua, lượng người đến các siêu thị Co.opMart và hệ thống cửa hàng FocoMart tại TP.HCM tăng lên rất nhanh. Vào buổi chiều thứ Sáu (19/11) nhưng Co.opMart Nguyễn Đình Chiểu đông nghẹt người mua. Họ chen chúc nhau lấy hàng theo nhu cầu mà không cần đọc nhãn, không cần xem hạn sử dụng như thế nào.

Hàng bình ổn giá bán tại Co.op Mart ngày 21/11 - Ảnh: Quý HÒa

Chỉ tay vào kệ để dầu ăn, bà Nguyễn Anh Thư (nhà trên đường Nguyễn Văn Mai, Q.1) nói: “So với bên ngoài, giá dầu ăn bán ở đây rẻ hơn đến 5.000 - 6.000 đ/lít. Đường, rau, củ, thịt, cá, trứng... cũng rẻ hơn rất nhiều nên cả tháng nay tôi đi siêu thị thay cho đi chợ”.

Nhưng hàng nhiều người mua nhất trong những ngày này là đường và dầu ăn. Có những lúc, người mua đường nhiều đến nỗi kệ đường của các Co.opMart trống trơn. Cũng trong tình trạnh như thế, tại các cửa hàng FocoMart, lượng đường, dầu ăn bán ra đã tăng gấp hai lần so với trước.

Ông Huỳnh Công Thành, Giám đốc Công ty Lương thực TP.HCM (Focosa) cho biết, cách đây một tuần, nhiều khách hàng đặt mua cả trăm ký đường, cả trăm lít dầu ăn nhưng Công ty đành từ chối. Do nhu cầu mua hàng tăng mạnh nên Công ty đã phải quy định: mỗi người chỉ được mua 3kg đường và 3 lít dầu.

Thế nhưng, giải pháp tạm thời đó vẫn không giải quyết được tình trạng gom hàng của một số người và số lượng dầu ăn và đường bán ra đã tăng gấp đôi so với trước.

Nếu như trong tháng Chín, mỗi ngày hệ thống cửa hàng FocoMart (với gần 50 cửa hàng tại TP.HCM) chỉ bán được từ 600 - 650 lít dầu ăn thì nay tăng lên 1.200 lít. Tương tự, mặt hàng đường trước đây bán 1,5 tấn/ngày, nay cũng tăng lên 3 tấn/ngày.

Không chỉ có đường, sức tiêu thụ trứng gia cầm của các DN tham gia bình ổn giá như Công ty Vĩnh Thành Đạt, Công ty Ba Huân... cũng tăng trên 30%.

Ông Trương Chí Thiện, Giám đốc Công ty Vĩnh Thành Đạt cho biết, trong tháng Chín, Công ty chỉ bán được 2,5 triệu quả trứng nhưng đến tháng Mười, số lượng trứng tiêu thụ đã tăng lên 6 triệu quả. Hiện tại, nhiều điểm bán hàng bình ổn giá của Công ty đòi tăng lượng bán lên 50% so với trước nhưng công ty chỉ cho tăng tối đa 30%.

Bên cạnh đó, Vĩnh Thành Đạt còn yêu cầu các điểm bán hàng bình ổn giá trực thuộc chỉ được bán cho mỗi người mua 2 - 3 vỉ trứng... Tuy nhiên, với sức mua như hiện nay, có khả năng lượng trứng tiêu thụ trong tháng Mười một này sẽ lên hơn 7 triệu quả.

Không chỉ ở những điểm bán hàng bình ổn thu hút người mua mà ở những nơi hưởng ứng chương trình này thành phố cũng đông nghẹt khách. Big C là một trường hợp như thế.

Tuy không tham gia trực tiếp, cũng không cam kết sẽ thực hiện như 14 DN trong diện bình ổn giá nhưng Big C đã đưa ra chính sách giá tốt nhất cho người tiêu dùng. Hiện tại, giá hàng hóa tại hệ thống siêu thị này đang được xem là khá cạnh tranh so với nhiều hệ thống phân phối khác.

Theo một số bà nội trợ, giá của 8 nhóm hàng thuộc diện bình ổn giá của thành phố bán ở Big C ngang bằng với những điểm bán hàng bình ổn khác, thậm chí, có mặt hàng còn thấp hơn. Chính vì vậy, hai tuần qua, các siêu thị của Big C cũng trong cảnh chen chúc người mua. Riêng mặt hàng đường thì nhân viên đưa ra kệ bao nhiêu hết bấy nhiêu.

Ông Nguyễn Thành Nhân, Phó tổng giám đốc Saigon Co.op, cho rằng: “Lúc nào trong kho chúng tôi cũng có sẵn 3.000 tấn đường chứ không có chuyện thiếu hàng. Nhưng do giá đường chênh lệch đến 20% so với thị trường nên đã xảy ra tình trạng gom hàng và nhân viên siêu thị không kịp đưa hàng lên kệ. Đã vậy, khách hàng đi siêu thị thấy người ta mua cũng tranh thủ mua càng tạo tâm lý thiếu hàng”.

"Chống đỡ áp lực “gom hàng”

Ông Trương Chí Thiện cho biết, sức tiêu thụ hàng bình ổn giá tăng mạnh đã gây khó khăn cho kế hoạch dự trữ, thậm chí, công ty phải mua hàng giá cao mới đủ đáp ứng thị trường nên bị lỗ. Theo tính toán của ông Thiện, hiện nay, mỗi quả trứng bán ra, Công ty lỗ từ 300 - 350 đ/quả.

“Với số vốn hỗ trợ của thành phố, chúng tôi đăng ký đưa ra thị trường 2,5 triệu quả trứng bán với giá bình ổn. Để có nguồn hàng này chúng tôi đã ứng vốn cho các trại chăn nuôi và đảm bảo được nguồn hàng. Thế nhưng, do nhu cầu tăng quá nhanh nên ngoài lượng hàng bình ổn đã đăng ký chúng tôi phải mua thêm với giá thị trường mới đáp ứng đủ. Và hiện tại, chúng tôi không dám thống kê mình đã lỗ bao nhiêu”, ông Thiện chia sẻ.

Tương tự, Focosa cũng đang trong tình trạng bị lỗ và gặp khó khăn trong việc tạo nguồn hàng mới. Hiện tại, các mặt hàng đường, dầu ăn mà công ty này mua vào đợt mới đây đã bằng hoặc cao hơn giá bán ra hiện nay.

Ông Huỳnh Công Thành cho biết, hiện giá gạo trắng của Focosa bán ra là 8.000 đ/kg trong khi đó phải mua vào gạo lức (gạo nguyên liệu) cũng với giá 8.000 đ/kg. Qua xay xát, chế biến, 1ký gạo lức chỉ có thể cho ra 0,5 ký gạo trắng, phần còn lại là tấm và chi phí hao hụt. Nếu tính theo giá mua vào mới đây, Focosa đang lỗ nặng.

Công ty CP Thực phẩm Công nghệ Sài Gòn tham gia bình ổn giá các mặt hàng đường, dầu ăn cũng đang bị sức ép thu gom hàng của giới đầu cơ nhưng chưa có giải pháp để chống tình trạng này. Hiện nay, các DN tham gia mặt hàng đường và dầu ăn ngoài áp lực bị gom hàng còn bị các nhà máy tăng giá bán. Trong khi DN bán với giá 18.000đ/kg đường thì các nhà máy sản xuất với áp lực tăng giá nguyên liệu cũng đã đẩy giá bán lên 21.000đ/kg. Nghĩa là hiện nay, nhiều DN phải mua vào với giá cao hơn giá bán ra đến 3.000đ/kg.

Không chỉ vậy, nhiều DN còn bị các điểm bán bình ổn giá không thực hiện đúng như cam kết ban đầu. Khi giá tăng cao, nhiều điểm bán của một số công ty đã tự ý nâng giá bán, hoặc không treo băng-rôn. Ngay trong tháng Chín, Sở Công Thương TP.HCM đã kiểm tra và đã loại 562 điểm bán ra khỏi hệ thống bán hàng bình ổn của thành phố.

Trong khi các DN kinh doanh nông sản, thực phẩm tươi sống bị sức ép gom hàng, tăng giá thì các DN sản xuất thực phẩm chế biến lại gặp khó về nguyên liệu đầu vào.

Ông Văn Đức Mười, Tổng giám đốc Công ty Vissan cho biết, biến động của giá vàng, đô la trong trong thời gian qua ảnh hưởng nhiều đến nguồn nguyên liệu của Công ty.

“Ngoài nguyên liệu sẵn có trong nước, chúng tôi phải nhập khẩu không ít nguyên liệu từ nước ngoài cho việc sản xuất hàng thực phẩm chế biến. Vì vậy, khi giá đô tăng, giá nguyên liệu mua vào cũng tăng nhưng đã cam kết bình ổn nên chúng tôi không thể tăng giá bán”, ông Mười cho biết.

Hơn nữa, tuy chỉ đăng ký tham gia bình ổn giá của TP.HCM nhưng thực chất Vissan phải bình ổn cho thị trường cả nước nên chi phí tăng cao. “Với hệ thống phân phối phủ rộng trong toàn quốc mà nếu chỉ áp dụng giá này cho TP.HCM thì mạng lưới của chúng tôi bị xáo trộn”, ông Mười nói thêm.

Ngoài những yếu tố trên, sự mất cân đối cung cầu, tâm lý của người tiêu dùng cũng gây khó khăn không ít cho DN, đặc biệt là trong việc tạo nguồn hàng mới.

Bà Lê Ngọc Đào, Phó giám đốc Sở Công Thương TP.HCM, cũng công nhận rằng: “Hiện nay, các DN đang gặp khó như gia cầm thì con giống tăng, thức ăn tăng cho nên trong việc giao vốn cho người chăn nuôi để chủ động nguồn hàng cũng có nhiều rủi ro. Tuy nhiên, họ cũng đang cố gắng tạo nguồn hàng và đảm bảo ổn định để không xảy ra đột biến về giá cả”.

Hiện nay, 14 DN đầu mối có năng lực, sản xuất kinh doanh phân phối đã chuẩn bị được nguồn hàng khá dồi dào, đủ sức dẫn dắt thị trường. Với mức hỗ trợ vốn là 380,6 tỷ đồng (không tính lãi) từ thành phố, các DN đã dự trữ nguồn hàng khá dồi dào với giá bán như cam kết. Và từ này đến 31/3/2011, các DN sẽ tiếp tục bán với giá thấp hơn giá sản phẩm từng loại trên thị trường ít nhất là 10%.

Nỗ lực bình ổn giá

Dù có khó khăn nhưng các DN tham gia bình ổn giá vẫn cam kết sẽ tạo được nguồn hàng cung ứng cho tiêu thụ nội địa. Trong đó, Saigon Co.op đã dự trữ 1.200 tỷ đồng cho các mặt hàng thực phẩm với 150.000 tấn hàng. Riêng với 8 nhóm hàng trong diện bình ổn giá chiếm khoảng 30.000 tấn.

Nũững mặt hàng thiết yếu như gạo, đường, trứng, thịt heo được cam kết là đủ cung cho thị trường.

Công ty Vissan đã trữ sẵn 40.000 con heo cho dịp Tết. Ngoài ra, để chuẩn bị trước diễn biến của thị trường, Công ty cũng dự trữ trong kho 100.000 con heo đông lạnh để khi thị trường biến động sẽ đưa ra giải quyết tình trạng thiếu cục bộ.

Focosa hiện đã trữ được một lượng gạo, đường và dầu ăn gấp 10 lần với số lượng đang bán. Riêng cho mùa Tết, Công ty đăng ký thêm 500 tấn gạo thơm. Bà Đào cho biết, Sở đã yêu cầu 2 DN tham gia bình ổn giá đối với mặt hàng đường là Công ty Thành Công và Công ty Thực phẩm Công nghệ thành phố tiếp tục đẩy mạnh lượng hàng ra thị trường.

Hiện lượng đường RE đã được các DN chuẩn bị lên tới 11.050 tấn, cao gấp 6 lần so với kế hoạch được giao sẽ phục vụ đủ nhu cầu tiêu dùng người dân thành phố từ nay đến sau Tết Nguyên đán 2011.

Bên cạnh đó, để đa dạng hóa mặt hàng, phục vụ nhu cầu tiêu dùng cho người dân, TP.HCM đã chủ trương đưa mặt hàng thủy hải sản vào diện bình ổn. Hiện, thành phố cũng đang mời Công ty CP Phạm Tôn và Hợp tác xã Tiên Phong - hai đơn vị có khả năng cung ứng thịt gia cầm, gia súc tham gia bán hàng bình ổn tự nguyện.

Hai DN này sẽ không nhận tiền hỗ trợ lãi suất nhưng vẫn đăng ký số lượng và các sản phẩm tham gia, đồng thời thực hiện đúng cam kết với thành về giá bán và thời gian thực hiện bình ổn giá.

Bà Lê Ngọc Đào khẳng định, với nguồn hàng được chuẩn bị chu đáo tăng từ 30 - 40% so với cùng kỳ, hệ thống phân phối sẽ được mở rộng, hàng bình ổn giá sẽ đủ sức chi phối và dẫn dắt thị trường.

Do vậy, người dân thành phố không nên tạo áp lực cho chính mình bằng cách đổ xô đi mua hàng để dự trữ, gây rối loạn thị trường. Và để hàng bình ổn đến tay người tiêu dùng, từ nay đến Tết Nguyên đán, các đoàn kiểm tra cũng sẽ tăng cường giám sát tiến độ thực hiện của các DN.

Nếu DN không chuẩn bị đủ lượng hàng như đã cam kết, thành phố sẽ điều chuyển nguồn vốn bình ổn, giao các DN khác thực hiện. Bên cạnh đó, thành phố cũng sẽ lập đoàn kiểm tra, kiểm soát thị trường, xử lý nghiêm các hành vi đầu cơ, găm hàng, tăng giá, gian lận thương mại... để hạn chế tình trạng tăng giá bất hợp lý.

Có đủ sức điều tiết thị trường? * Ông Nguyễn Thành Nhân, Phó tổng giám đốc Saigon Co.op: Mạnh tay chặn đầu cơ- Theo tôi, mấu chốt của việc bình ổn là dự báo nhu cầu và chuẩn bị nguồn hàng. Tính đến thời điểm này, cả hai vấn đề trên đều được thực hiện khá tốt nên chính sách bình ổn giá đã phát huy tác dụng. Nếu không có chương trình này thì thị trường sẽ diễn biến phức tạp hơn chứ không chỉ là việc hụt đường trên các quầy kệ siêu thị như vừa qua. Với lượng hàng dự trữ như hiện tại, tôi tin thành phố và 14 DN tham gia bình ổn sẽ đủ sức điều tiết thị trường. Tuy nhiên, các cơ quan chức năng cũng nên đưa những biên phạp mạnh hơn nữa để giải quyết tình trạng gom hàng của giới đầu cơ, giúp hàng bình ổn đến tận tay người tiêu dùng * Bà Dương Thị Quỳnh Trang, Giám đốc đối ngoại và quan hệ công chúng hệ thống siêu thị Big C: Cần nhanh chóng mở rộng quy mô- Trong thời gian qua, chủ trương bình ổn giá của Chính phủ, các Sở Công Thương của các tỉnh, thành phố đã chỉ đạo rất tích cực trong việc bảo vệ sức mua của người tiêu dùng tại những thời điểm thị trường có nhiều biến động, nhất là đối với những mặt hàng nhu thiết yếu, nhạy cảm đối với túi tiền của người dân có thu nhập thấp. Hưởng ứng chủ trương bình ổn giá, tại Big C, chúng tôi đặt trọng tâm vào việc mang lại giá ổn định và tốt nhất cho khách hàng thông qua các chính sách 10 mặt hàng nhu thiết yếu giá rẻ nhất (gạo, nước mắm, dầu ăn, đường...), phát triển thu mua tận gốc để có giá tốt, hợp tác chặc chẽ với các nhà cung cấp để tăng cường khuyến mãi với quy mô lớn, giảm giá mạnh, phát triển các gam hàng giá rẻ... Theo tôi, để chủ trương bình ổn giá phát huy hiệu quả lâu dài, chúng ta cần mở rộng quy mô, đưa thêm nhiều mặt hàng vào diện bình ổn giá, triển khai chủ trương tại nhiều địa phương hơn, đồng thời huy động thêm nhiều nhà sản xuất, nhà phân phối... cùng tham gia. Bên cạnh đó, việc tuyên truyền đến người tiêu dùng các chính sách bình ổn giá cũng cần được tăng cường để giá bình ổn có thể đến được tận tay người dân. * Ông Trương Chí Thiện, Giám đốc Công ty Vĩnh Thành Đạt: Dập tắt cơn sốt giả bằng niềm tin- Chương trình bình ổn giá đã bước đầu mang lại hiệu quả. Tuy nhiên, nên có những biện pháp, làm sao để chương trình thu hút nhiều DN hơn, với nhiều mặt hàng hơn và phủ rộng đến từng người tiêu dùng. Ngoài đa dạng nguồn hàng, tăng số lượng DN tham gia, một vấn đề quan trọng không kém là làm sao để tuyên truyền cho người dân biết rằng hàng hóa đang còn rất dồi dào, dư sức cung cấp cho thị trường để người dân không tập trung, đổ xô vào mua một mặt hàng nào đó sẽ tạo nên những cơn sốt giả tạo. Và một khi họ tin tưởng vào Nhà nước, vào DN thì mọi việc sẽ không có gì phải lo lắng. * Ông Văn Đức Mười, Tổng giám đốc Công ty Vissan: Cơ hội thể hiện trách nhiệm doanh nghiệp- Chương trình bình ổn giá của thành phố đã phát huy tác dụng, giúp chỉ số giá giảm, đặc biệt là trong 8 nhóm hàng thiết yếu mà thành phố đã triển khai. Bình ổn giá một mặt tạo động lực cho DN khắc phục điểm yếu, nâng cao năng lực. Mặc khác, sự cam kết của DN đã làm cho người tiêu dùng cảm nhận rằng đây là những DN có trách nhiệm, và như thế, thương hiệu của DN cũng được tăng lên. Cái lớn nhất là chương trình đã giúp chúng tôi tăng sức cạnh tranh lên và được người tiêu dùng tin yêu hơn. Phần thưởng này lớn vô cùng. Nếu DN nào chỉ nhìn thấy cái lợi trước mắt sẽ không thể vượt qua.