Ông Tetsusaburo Hayashi, Phó chủ tịch điều hành JETRO cho biết, trước đây, những công ty có vốn đầu tư nước ngoài đa phần nhập linh kiện, phụ tùng từ nước mình hoặc những nước có nền sản xuất tiên tiến. Do vậy, giá trị hàng hóa vì thế sẽ tăng lên rất nhiều hơn cả chi phí phải trả cho lực lượng lao động sở tại.
Hiện Việt Nam có khoảng 230 DN hoạt động trong lĩnh vực công nghiệp phụ trợ (CNPT) lắp ráp, khoảng 200 DN trong lĩnh vực CNPT đúc nhựa và một thị trường tương đối lớn là CNPT ngành dệt may. Thế nhưng, ngành CNPT trong các lĩnh vực này vẫn bị đánh giá là chậm phát triển.
Người cần mà ta không có
Chuyện về sự yếu kém của ngành CNPT Việt Nam luôn được đề cập đến trong các buổi đối thoại với DN nước ngoài, đặc biệt là các DN Nhật Bản. Thậm chí, không ít đại diện của các tập đoàn lớn Nhật Bản đã từng tuyên bố, nếu Việt Nam không cải thiện được điểm yếu này, sẽ khó lòng giữ chân họ, chứ đừng nói tới chuyện tăng sức cạnh tranh về thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI).
 |
| Nhà máy Lidovit |
Theo điều tra của Tổ chức Xúc tiến Thương mại Nhật Bản (JETRO), Việt Nam xếp hạng thấp hơn các quốc gia trong khu vực về tỷ lệ nội địa hóa trong các công ty Nhật Bản ở các quốc gia này.
Phần lớn các linh kiện và phụ tùng được sản xuất ở Nhật Bản, Thái Lan, Trung Quốc và các nước khác. Vấn đề này không chỉ ảnh hưởng tới sự cạnh tranh về giá của các DN sản xuất ở Việt Nam mà còn ảnh hưởng tới cả sức cạnh tranh quốc tế.
Tại hội chợ triển lãm về các ngành CNPT do JETRO và ITPC phối hợp tổ chức tuần qua, hơn 500 nhãn hàng toàn cầu từ 25 quốc gia đến trưng bày đã chứng tỏ nhu cầu rất lớn tại Việt Nam. Theo khảo sát chung, rất nhiều DN Nhật đang có nhu cầu tìm kiếm thị trường cung cấp hàng hóa trong ngành CNPT từ các DN chế tạo Việt Nam.
Ông Tetsusaburo Hayashi, Phó chủ tịch điều hành JETRO cho biết, trước đây, những công ty có vốn đầu tư nước ngoài đa phần nhập linh kiện, phụ tùng từ nước mình hoặc những nước có nền sản xuất tiên tiến. Do vậy, giá trị hàng hóa vì thế sẽ tăng lên rất nhiều hơn cả chi phí phải trả cho lực lượng lao động sở tại.
Hiện có khoảng 850 DN Nhật Bản đang hoạt động tại Việt Nam, cùng với sự chuyển giao công nghệ cũng như mong muốn góp phần vào sự phát triển của Việt Nam. Đây sẽ là nguồn cầu vô cùng lớn để các DN trong ngành CNPT Việt Nam mở rộng phạm vi kinh doanh.
Toshiba mới đây mở nhà máy sản xuất động cơ điện công nghiệp có quy mô lớn nhất của Toshiba tại Việt Nam, với vốn điều lệ 29 triệu USD. Sản phẩm chủ lực của nhà máy là động cơ điện công nghiệp có công suất bằng hoặc thấp hơn 100 mã lực.
Theo ông Norihiro Tsujioka, Tổng giám đốc Công ty TNHH Sản phẩm công nghiệp Toshiba Asia, 33% nguyên vật liệu, phụ tùng Toshiba Asia sử dụng để sản xuất hiện nay là do các DN Việt Nam cung cấp.
Tuy nhiên, trong nhiều công đoạn sản xuất của nhà máy Toshiba Asia cần các khuôn kim loại, khuôn nhựa, khuôn đúc gang chính xác. Nhưng trình độ sản xuất khuôn của Việt Nam còn hạn chế.
Khi làm mẫu thì tốt nhưng khi số lượng đặt hàng nhiều hơn thì chất lượng sản phẩm không được kiểm soát kỹ. Toshiba Asia sẵn sàng truyền đạt bí quyết kỹ thuật, công nghệ với mong muốn những nguyên liệu, phụ tùng đạt yêu cầu.
Trước thông tin các DN nước ngoài đang tìm kiếm nguồn cung cấp những phụ tùng, linh kiện tại Việt Nam, nhiều DN trong ngành đã nhanh chóng có sự chuẩn bị. Ông Lê Tuấn Anh, Giám đốc Công ty TNHH Cát Thái, DN đã khá thành công và có kinh nghiệm trong ngành CNPT với DN Nhật Bản, cho biết, khi muốn chinh phục khách hàng dù lớn hay nhỏ, để nhận được sự hài lòng cần phải có thời gian.
Do đó, DN cần phải tôn trọng một số yếu tố như: hiểu khách hàng, thỏa mãn yêu cầu của khách hàng, luôn cải tiến để nâng cao chất lượng phục vụ, tiêu chuẩn hóa quy trình và luôn hợp tác, cần cù và chính xác.
Riêng ông Phạm Văn Thùy, Phó giám đốc Công ty TNHH Một thành viên Nam Ngọc Linh, tỏ ra rất hào hứng với nhu cầu tìm kiếm nguồn cung cấp hàng hóa của các DN Nhật Bản. Ông cho đây là một cơ hội tốt để giới thiệu những sản phẩm của mình hơn. Qua đó, cũng có thể tiếp cận với các đối tác nước ngoài một cách trực tiếp nên sẽ dễ giao dịch hơn.
Ốc vít cũng vẫn khó
Công ty CP Công nghiệp và Thương mại Lidovit hiện là DN dẫn đầu về sản xuất bu-lông, ốc vít của Việt Nam. Doanh thu năm của công ty này khoảng 150 tỷ đồng, mức tăng trưởng bình quân 17 - 18%, trong đó thị trường nội địa chiếm 90%, 10% xuất khẩu mà thị trường châu Âu là lớn nhất.
Ông Lê Hoàng Phương, thuộc Phòng Kinh doanh của Lidovit cho biết, nhà máy luôn phải hoạt động gần như hết công suất để đáp ứng nhu cầu khách hàng.
Nhưng nếu nhìn vào cơ cấu khách hàng của Lidovit sẽ thấy một điều, dù là DN dẫn đầu, nhưng Lidovit cũng giống như hầu hết các DN CNPT khác là chưa đáp ứng được phân khúc linh kiện cao cấp. Hiện 40% doanh thu của Lidovit có được là từ nguồn khách hàng DN gỗ.
Cho dù những khách hàng ngành gỗ này đều là những tên tuổi lớn như: Tập đoàn IKEA, Scancom, Trường Thành, Khải vy... nhưng do giá trị của mặt hàng này không cao, nên khung giá đưa ra rất sát, chỉ được cái đơn hàng luôn rất lớn và ổn định.
Một DN lớn như Lidovit có khó khăn riêng của mình, trong khi đó, theo tổng kết của Bộ Công Thương, đa phần các DN trong ngành CNPT của Việt Nam đều là những DN nhỏ và vừa, ít vốn, lại thiếu nguồn nhân lực, nên việc đáp ứng được nhu cầu quả là một thử thách lớn.
Chưa kể, những “sức mạnh mỏng” này hầu như chưa có sự gắn kết và đang phải đối mặt với sức ép từ các DN của Trung Quốc, Đài Loan tại Việt Nam. Do bị áp thuế chống bán phá giá từ Liên minh Châu Âu (EU), nhiều DN của Trung Quốc, Đài Loan đổ dồn đầu tư xây dựng nhà máy tại Việt Nam.
Nếu như đa phần các DN trong nước sản xuất sản phẩm tương tự nhau, sinh ra giành khách hàng bằng cách đua nhau hạ giá, giảm chất lượng sản phẩm, thì các DN Trung Quốc, Đài Loan lại biết cách chia nhau sản xuất những sản phẩm không trùng lặp, chỉ chuyên tập trung vào một số mặt hàng nhất định.
Chính vì dàn trải ra quá nhiều sản phẩm, nên DN ngành CNPT Việt Nam khó có thể tạo nên sức bật, cho dù thị trường trong nước còn rất rộng. Ông Lê Hoàng Phương, Công ty Lidovit cho biết, nếu đáp ứng hết nhu cầu của IKEA, doanh số thu về cũng phải xấp xỉ 100 tỷ đồng. Nhưng hiện Lidovit cũng chỉ đáp ứng được 10% yêu cầu vì còn phải đáp ứng cho các khách hàng khác để giữ mối.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét